S.N.C.F.

 

 

SNCF-ean euskararen erabilpena

sustatzeko kanpaina

 

1997-an, Ipar Euskal Herriko Hautetsien Kontseiluak baiesten du Garapen Kontseiluak egindako Hizkuntza Antolaketa Eskema. Bertan euskararen garapenaren alde hainbat lan ardatz proposatzen dituzte Ipar Euskal Herriko gizarte eragileek.

2000-ko abenduaren 22-an, Akitaniako Eskualdeak eta frantses gobernamenduak Ipar Euskal Herrirako Hitzarmen Berezia izenpetzen dute. Hitzarmen honek, Hizkuntza Antolaketa Eskemako hainbat lan ardatz diruztatuko dituela dio, baina lan ardatz garrantzitsu batzuk bazterrean uzten ditu, besteak beste zerbitzu publikoetan euskararen erabilpena sustatzeko proposamenak. Gauzak horrela, Demoek erabakitzen dugu SNCF tren garraio zerbitzu pulikoan kanpaina abiatzea : babes sozial zabala duen Hizkuntza Antolaketa Eskema bere osotasunean gauza dadin aldarrikatuko dugu.

Aldarrikapenak zehazterakoan, bi irizpide kontutan hartzen ditugu : aldarrikapenak lorgarriak izan behar dira ukan dezakegun indarrari begira, eta gauzagarriak izan behar dira SNCF-arentzat. Irizpide horiek kontutan hartuz, ondokoak dira Demoek hautatu ditugun aldarrikapenak : Euskal Herriko tren geltoki guzien seinaletika elebiduntzea ; geltokietako boz-goragailuetako mezuak elebiduntzea ; idatzizko tren ordutegiak elebiduntzea ; tren txartelak elebiduntzea ; harrera guneetan ahozko eukararen erabilpenaren sustatzeko plan bat abiatzea (langile euskaldunekin egitasmo hau aztertuz, nahi duten langileentzat euskara ikasteko aukerak ikertuz edota langile elebidun berriak hartuz).

2001-eko urtarrilean, SNCF-eko sindikalistekin bilkurak burutzen ditugu, beraien ustez aldarrikapen hauek gauzagarriak direnez jakiteko. Zaila ikusten dute tren txartelak eta estatu mailako bidaientzako idatzizko tren ordutegiak elebiduntzea, molde zentralizatuan estatu osoarentzat argitaratzen baitira. Aldiz eskualde mailako bidaientzako idatzizko tren ordutegiak elebiduntzea Akitanian erabaki dezaketela jakinarazten digute. Gainerateko aldarrikapenak, borondate politikoa izan ezkero Euskal Herriko SNCF-eko agintariak gauza ditzazkeela erraten digute. Bestalde, eskualde mailako bidaien kudeaketa 2002-garren urtetik gora Eskualdeko Kontseiluaren esku izanen dela jakinarazten digute, estatu mailako bidaien kudeaketa SNCF-aren esku gelditzen delarik. Beraz, bi dira gure solaskideak : SNCF-eko eskualdeko agintariak eta Akitaniako Kontseilua.

Gure berregokipena burutu eta, otsail hastapenean Euskal Herriko SNCF-eko agintariari hitzordu bat eskatzen diogu. Erantzunik ez. Martxo hastapenean gure galdera berriz helarazten diogu. Erantzunik ez. Gure nahia zen gatazka publiko bat sortu aitzin agintariarekin harreman zuzen bat ukatea, baina honek erantzuten ez digunez, lehen ekintza bat egitea erabakitzen dugu. Sindikalistei jakinaratzen diegu ekintzak abiatuko ditugula.


Apirilaren 22-an, 50 Demok Ipar Euskal Herriko bost tren geltokietako seinaletika elebiduntzen dugu, frantsesez idatzitakoaren ondoan euskaraz idatzitako autokolanteak kolatuz. Ekintza honekin gure aldarrikapenetariko bat guhaurek gauzatzen dugu, jendarteari ongi ulertarazteko zein diren gure aldarrikapenak eta egingarriak direla erakusteko. Ekintzaren beste helburua, SNCF-eko agintariarekin zuzenezko elgarrizketa bat lortzea da.

Maiatzaren 4-rako, Euskal Herriko SNCF-eko agintariak hitzordu bat finkatzen digu. Egiten dugun euskararen egoeraren azterketa azaltzen diogu, baita SNCF-ean euskara sustatzeko gure ustez eman behar lituzkeen urratsak. Agintariak, SNCF-aren helburuak komertzialak direla jakinarazten digu, eta komertzialki euskarak ez duela deus ekartzen erraten digu. Frantsesaz gain beste hizkuntza baten erabilpena sustatzekotan, ingelesa sustatuko duela dio, turistentzat. Gainera, Ipar Euskal Herriko euskaldun guziek frantsesa ulertzen dutenez, euskararen erabilpena sustatzea ez dela beharrezkoa dio. Zerbait egitekotan, Hendaiako geltoki internazionala berrituko dutelarik seinaletika beharbada 4 hizkuntzetan (frantsesa, euskara, gaztelera eta ingelesa) ezarriko dutela erraten digu, Hego Euskal Herriko euskaldunek frantsesa ulertzen ez dutelako. SNCF zerbitzu publiko bat denez, gure ustez tren erabiltzaileen beharretara egokitu behar dela erraten diogu, tartean hizkuntza beharretara. Bestalde euskararekiko duen ikuspundu komertziala onartezina zaigula jakinarazten diogu, baita gure ahalegin guzia eginen dugula ikuspunduz alda dezan. Adeitasunez erraten diogu dure aldarrikapenak gauzatuak izan arte kanpaina bat eramanen dugula.

Agintariarekin bildu ostean berriz ere sindikalisten ikustera goaz, agintariaren jarreraren berri ematera eta SNCF-eko langileen artean gure ekintzak nolako eragina ukan duen jakitera. Haien arabera, langile gehienak ez dira gure aldarrikapenen alde, ez eta ere aurka, gai honetaz ez dira axolatzen.

Maiatzaren 11-an, bi Demo, SNCF-eko langilez mozorroturik, Baionako geltokiko atari gainean kateatzen dira banderola batekin, SNCF-ak euskararekiko duen jarrera salatzeko eta tren erabiltzaileak garraio hau boikotatzera deitzeko.

Maiatzaren 13-an, Demoek antolatutako bi autobus, trena boikotatzen duten ikaslez beterik Baionako geltoki aitzinetik Bordale eta Paueruntz abiatzen dira.

Maiatzaren 31-an, Akitaniako Kontseiluko Ipar Euskal Herriko hautetsiei gure aldarrikapenak helarazten dizkiegu. Erantzunik ez.

Ekainaren 16-an, 15 Demok eta segarekin heriotza sinbolizatzen duen pertsonai batek, Baionako geltokiko sarreran etzanez euskararen egoera larria antzezten dugu eta SNCF-aren jarrera salatzen, behin eta berriz gure aldarrikapenak jendarteratuz. Denak komisaldegira eramaten gaituzte.
Uztailaren 27-an, 15 Demok, Baionako geltokiko egiazko harrera guneen aitzinean guk eraikitako harrera gune elebidun bat ezartzen dugu. Langilez mozorroturiko euskaldun batek harrera euskaraz egiten du eta idatzizko tren ordutegi elebidunak banatzen. Gainera, guk ekarritako boz-goragailu azkar batekin tren erabiltzaileei zuzenduriko argibide elebidunak pasatzen ditugu ordu batez.

Gure aldarrikapenak ongi zabaldu ondoren eta SNCF-aren jarrera behin eta berriz salatu ondoren, ekintzak azkartzea erabakitzen dugu. Ordurarte buruturiko ekintzetan SNCF-eko langileak eta tren erabiltzaileak ez trabatzea ahalegindu bagira ere, agintariaren jarrera itsiak beste motatako ekintza bat egitera eramaten gaitu.

Gauzak horrela, azaroaren 10-ean, 40 Demok Baionatik Lille-era doan Abiadura Handiko Trenaren aitzinean ordu batez eseritzen gira. Lau Demo trenean sartzen dira eta bidaiariei ekintzaren zergatia azaltzen diete. Poliziak treinbidetik bortizki ateratzen gaitu eta gutariko lau atxilotzen ditu.
Abenduaren 22-an, 9 joaldunek ordu erdi batez ezkilak jotzen dituzte Baionako geltokian, Pariseruntz doan AHT-aren aitzinean.
2002-ko otsailaren 2-an, 20 Demok Parisera doan AHT-a osoki apaintzen dugu Donibane Lohizuneko geltokian, Euskara zerbitzu publikoan orain idatzirik daramaten afitxak trenari kolatuz. Ekintza honekin, bizi publikoan euskararen erabilpena garatzearen alde diren pertsona guziak martxoaren 16-an Baionako SNCF geltokitik abiatuko den manifestaldian esku hartzera gomitatzen ditugu. Manifestaldiaren helburua, SNCF-ari euskararen aldeko urrats zehatzak berehala eman behar direla ohartaraztea izanen da.

Otsaileko txostenean, UNESCO-k desagertzeko arriskuan diren hizkuntzen artean euskara kokatzen duen unean, hilabete bereko 27-an, 10 Demo sartzen dira Baionako geltokiko zuzendariaren bulegoan, S.O.S euskara idatzia duten afitxa batzuekin. Han gelditzen dira CRS-ek bortizki kanporatu arte.

Martxoaren 16-an da iragaten, beraz, Demoek antolatu lehen manifestaldia. 630 pertsona festa giroan ibiltzen dira Baionako geltokitik su-prefeturara. Bertan Demoek gutun bat uzten dute su-prefetarentzat. 20 bat elkarte, sindikatu eta alderdi politikok bat egin dute Demoen deialdiarekin.

Apirilaren 4-an berriz ere elkartzen gira Euskal Herriko geltokietako arduradunarekin. Erraten digu pentsatua dutela euskarazko hitz zonbaitzuen sartzea, seinaletika arraberritu behar duten bi geltokitako 3 edo 4 taulatan. Guk, gure aldetik oroitarazten diogu 15 egun lehenago 630 trein erabiltzailek karrikara eraman 4 aldarrikapenak, euskarak bere bizi iraupenerako beharrezkoak dituen guttieneko neurriak direla. Gero, gaineratzen diogu aldarrikapen horiek gauzatuak ez diren bitartean gure kanpaina segituko dugula, edozein izanik ere jasan beharreko ondorio penalak. Lehen aldia da dudarik gabe, hainbeste trein erabiltzaileek eskaera zehatz bat egiten diotela SNCF-ari. Beraz erantzun positibo bat ekarria izan behar zaie

Ekainaren 12-an, 3 Demok Baionako tren geltokiko seinaletika taula batzuk euskaratzen ditugu. Tinduarekin txartelak, jatetxea, harrera... hitzak artistikoki gehitzen ditugu frantsesezkoen ondoan, polizia etorri eta komisaldegira eraman arte. SNCF-ak euskarazko hitz horiek segidan ezabatzen ditu eta plenta bat pausatzen. Gauzak horrela, prokuradoreak leporatzen die 3 Demoei ondasun publikoen andeatzea eta auziperatzen ditu.

Ekainaren 21-ean, 15 Demo Baionako geltokian sartzen dira. Horietarik bik, hutsik diren harrera guneko bi leku hartzen dituzte, eta nahi duten trein erabiltzaileei harrera euskaraz egiten diete poliziak kanporatu arte.

Irailaren 21-ean, 2 Demo soka batzuekin dilindan lotzen dira konpontzen ari diren trein zubi bati, Baionan. Zubi horri bi banderola itsatsiz, erkatzen dute, alde batetik zubi horren konpontzeko erabilia den diru zama, 4.7 milioi €, eta bestetik euskararentzat SNCF-ak ematen duen dirua, 0 €.

 

Urriaren 5-ean, 2 Demo Baionako geltokiko atari gainera igotzen dira. Bertan , " Euskara zapaltzeagatik, hobenduna SNCF " lema daraman banderola bat lotzen dute, urriaren 10-eko epaiketa salatzeko. Ber unean, 15 Demo geltokiko zuzendariaren bulegoan sartzen dira eta bertan den bozgoragailutik mezu elebidunak zabaltzen dituzte geltokian.

Urriaren 10-ean, ekainaren 12-ko ekintzarentzat 3 Demo epaituak dira Baionan. Aitzineko egunetan, Demo batek auzirako itzultzaile baten presentzia eskatzen dio epaileari, euskaraz hitzegiteko asmoa duela adieraziz. Epaileak ez du itzultzailerik etorrarazten epaiketarako. Epaiketa egunean, Demo-ari euskaraz hitzegitea debekatzen dio, baina auziperatuak euskaraz hitzegiten du auzitik kanporatua izan arte. Epaiketa hura gabe segitzen da: epaia azaroaren 7-rako.

Agiria :

3 Demo auzitan ! Urriaren 10-ean, ostegunarekin, arratsaldeko 2-etan, 3 Demo auziperatuak dira Baionako auzitegian. Joan den ekainaren 12-an 3 Demoek Baionako tren geltokiko seinaletika tinduarekin artistikoki euskaratu zuten, polizia bertaratu eta militanteak komisaldegira eraman arte.
SNCF-ak euskaraz idatzitakoa segidan kendu zuen eta plenta bat pausatu. Gauzak horrela, prokuradoreak ondasun publikoak andeatzea leporatzen die 3 Demoei eta horretarako auziperatu ditu.
Demoentzat hobenduna SNCF-a da, EUSKARA ZAPALTZEAGATIK hobendun !

Euskaltzale guziak gomitatzen ditugu auzi honetara, SNCF-aren jarrera ozen sala dezagun eta berriz ere SNCF-ari eskatzeko:
- Euskal Herriko tren geltokien seinaletika elebiduntzea
- Geltokietako bozgoragailuetako mezuak elebidunez zabaltzea
- Harrera guneetan (leihatiletan) euskararen ahozko erabilpenaren garapenerako plan bat abiatzea
- Eskualdeko tren ordutegi orriak elebidunez egitea.

 

Eginkizun horiek egingarriak dira eta euskararen egoera ikusirik SNCF-ean lehenbailehen gauzatu behar dira.

Urriaren 13-an, Desobedientzia Zibilaren egunetan esku hartu duten 50 bat lagunek, Baionako geltokiko hormetan " Euskara bizi publikoan orain " aldarrikatzen duten afitxak kolatzen dituzte. Une berean 3 lagunek geltokiko atari gaineko " SNCF Gare de Bayonne " taula handia kentzen dute eta haren ordez elebidun bat ezartzen. Poliziak bortizki atxilotzen ditu eta autoinkulpatzen den laugarren lagun batekin batera 20 orduz komisaldegian atxikitzen. SNCF-ak plenta bat pausatzen du eta taula elebiduna berehala kentzen. Prokuradoreak 4 lagunei taula kendu izana leporatzen die eta auziperatzen ditu.

Agiria :

· Atzo euskararen aldeko ekintza ez bortitza batean parte hartu dute 4 militanteen komisaldegian atxikitzea azkarki salatzen dugu.


· Gaur egun oraino gertatzen da militante batzuk kolpeak, bortizkeria eta atxiloketak jasaitea gure hizkuntza defenditzeagatik.


· SNCFaren politika ere salatu nahi dugu. Izan ere, nahiz eta hamarnaka ekintza ez bortitza eta sinbolikoak egin, SNCFak ez ditu entzuten DEMOen aldarrikapen legitimoak.


· Bestalde plentak eta auziak ez dituzte gure ekintzak geldituko, aldarrikapen gauzatzea lortu arte. Aspalditik eskatzen ditugunak gauzatu arte, segituko dugu borroka.


· Ezpeletan iragan diren Dezobedientzia Zibilen egunak eztabaida ta hausnarketa interesgarriak ekarri dituzte, bai eta jende kopuru inportantea. Horrek segurtatzen digu borroka mota hori segituko dugula, Euskal Herrian, mundu osoaren bezala, podere publikoek gure aldarrikapenak entzun arte.

Desobedientzia zibilaren egunak 2002

2002-11-7

2 DEMO ta ZUZEN-eko 2 kide epaituak, Baionako epaitegian,

arratsaldeko bietan.

 

2002-11-7

bi DEMO ta ZUZEN-eko 2 kide epaituak, Baionako epaitegian, arratsaldeko bietan.

BAIONAKO AUZITEGI AINTZINEAN

Hizkuntzaz arduratzen direnak ere hor zegoen....
2002-11-08 Prentsa agiria

Gasak ez du euskara itoko !

Atzoko gertakizunak direla eta, Demo-ek poliziaren bortizkeria salatu nahi dugu. Gela baten barnean gas narritagarria botatzea arduragabekeria da, bereziki haur eta agureen gainera botatua delarik. Ondorioak hor dira : 5 pertsona eritetsera, arnasa hartzeko sailtasunekin, eta erredurekin begietan eta aurpegian.

Ezarria izan zaigun isuna (5150€) onartzen ez dugunez, abokatuaren bitartez dei auzi bat eskatu dugu.

Gertakari kezkagarri hauen arduradun nagusia SNCF-eko zuzendaritza da, gure euskararen aldeko eskakizun legitimoak gauzatu beharrean gure aurka zigorrak eskatzen baititu.

Gauzak horrela, euskaltzale orori proposatzen diogu :
- bere haserrea Euskal Herriko SNCF-eko zuzendariari, Baionako geltokiko Tritschler jaunari, helaraztea
- gaurdanik abenduaren 17-ko auzirako ahal bezain bat euskaltzale mobilizatzen hastea
- euskararen aldeko urrats eraginkorrak berehala eman behar dituela SNCF-eko zuzendaritzari ulertarazteko eragitea

Zerbitzu publiko guzietako arduradunek jakin dezatela, euskara gune guzi horietan normaltasun osoz erabili ahal izan arte mobilizatuko girela, nahiz eta ekonomikoki zigortuak izan, zaurituak, gasatuak, atxilotuak edo espetxeratuak.

 

2002-11-19 Oren batez 15 demok Baionako geltokiko hiru leihatilak trabatu zituzten joan den igandean

Berriz ere SNCFko zuzendariari euskararen aldarria helarazi diote Demoek

joan den igandean, 15 deok Baionako tren geltokiko hiru leihatilak trabatu zituzten oren batez, arratsaldeko 15:00etatik 16:00etara, euskarazko harrera aldarrikatuz. Azkenean, SNCFko zuzendariarekin solastatzea erdietsi zuten. Berriz ere Ipar Euskal Herriko geltokietako txartel-saltzaile automatikoetan euskara sartzea eta leihatiletan harrera elebiduna bermatzea eskatu zioten. asualitatez leihatila batean zegoen langileak euskara zekiela ikusi zuten, eta demo batek Irunerako txartela euskaraz erostea lortu zuen. Demoen arabera, gertakari horrek argi erakusten du borondatea baldin bada aldarrikapen hori egingarria dela, eta horretarako bitartekoak har ditzan eskatzen diote SNCFko zuzendariari. Leihatilak oren batez trabatu zituztenez, bezeroek trenean berean erosi ahal izan zituzten txartelak.

 

2002/11/19 Prentsa agiria

AHT-arentzat milioika €..

Euskararentzat 0€...

.SNCF hobendun !

Diru kopuru handia gastatua izaten ari da AHT berriarentzat.
Haserrea pizten digu ikusteak hemen gastatzen den diru guziaren zati txiki batekin, SNCF-ean euskararen erabilpena sustatzeko plangintza eder bat abian ezar litekeela.

Urteterdi daramagu SNCF-ari ondokoa eskatzen:
- Euskal Herriko tren geltokien seinaletika elebiduntzea
- Geltokietako bozgoragailuetako mezuak elebidunez zabaltzea
- Harrera guneetan (leihatiletan) euskararen ahozko erabilpenaren garapenerako plan bat abiatzea
- Eskualdeko tren ordutegi orriak elebidunez egitea.

Eginkizun horiek egingarriak dira eta euskararen egoera ikusirik SNCF-ean lehenbailehen gauzatu behar lirateke.
Min egiten digu ikusteak batzuentzat trein baten barne apainketak euskarak baino balio gehiago baduela.

Baionako tren geltokian atxilotu bost "demo"-ak libre gelditu dira, kargurik gabe.

Demoek ekimen berri bat egin zuten atzo Baionako tren geltokian. SNCF konpainiak AHTaren barne apainketa berria aurkezten zuen atzo. Ekitaldia hasi bezain laster, 09:30 etan, lau demok beren buruak katez lotu zituzten bagoietako kadiretara euskararen aldeko leloak oihukatuz. Poliziak ekintza burutzen zuten lau kideak eta filmatzen ari zen bosgarren bat ere atxilotu zituen. Bi orenez komisaldegian atxiki ondoren, bost DEmoak libre gelditu ziren kargurik gabe.

"trenak apaintzeko dirutza handia xahutzen den bitartean euskarari ez zaio deis ematen" gaitzetsi zuten demoek."Apainketan xahutzen den dirutza horren zati txiki batekin euskararen erabilpena sustatzeko plangintza eder bat abian ezar daiteke SNCFean", adierazi zuten

Euskararen presentzia zerbitzu publikoetan bermatzea eskatzen hasi zirenetik, hainbat ekintza burutu dituzte demoek Ipar Euskal Herriko tren geltokietan. Ondorioz, salaketak sistematikoki ezarriko zituela jakinarazi zien Pierre Bernard Tritschler zuzendariak. Orain artean jokabide hori atxiki badu ere, gauzak aldatu dira azaroaren 7ko epaiketatik hona. Atzokoaz gain, joan den igandean oren batez trabatu zituzten Baionako geltokiko leihatilak. Alabainan, SNCFeko zuzendariak ez du bi ekintza hauengatik salaketarik ezarri.

Egunkaria 2002-11-20

 

2002/12/17 denak Baionako auzitegira, 2etan

Euskal herritar bezala, eta euskarari lotutako pertsonalitate kultural bezala, gogor salatzen dut gure hizkuntzari egiten zaion tratamendua, berezikiago herriak berak elebitasuna eskatzen duelarik.

Bestalde, salatzen dut ere DEMO eta ZUZENeko kideen auziperatzea, euskararen eskubideak defendatu baizik ez dituztelako. Ez litzateke legez kanpoko ekintzarik eraman behar eskubide horien defendatzeko, eskubide horiek berak legezkoak izan behar luketelako.

Azkenik, epaitegian ikusi den poliziaren bortizkeria salatzen dut, eta abenduaren 17-an berriz iraganen den auzirat joaitera dei egiten dut, DEMO eta ZUZENeko kideen sustenguz.


AIRE Henriette Olerkaria B. Nafarroa / ALFARO Gexan kultur eragile Lapurdi / ALKHAT Ernest Bertsularia B. Nafarroa / AMESTOY Koldo kondalaria B. Nafarroa / AMURIZA Xabier Bertsolaria Bizkaia / ARANA Anuntxi Idazlea Lapurdi / ARANBURU Miren Kantaria Lapurdi / ARBELBIDE Xipri Idazlea B. Nafarroa / ARISTI Pako Idazlea Gipuzkoa / ARKOTXA Aurelia Idazlea Lapurdi / ARREGI Manuel Euskal kulturzalea Gipuzkoa / ASURMENDI Mikel Idazle - Kasetalaria Lapurdi / BIDART Filipe Euskal Presoa B. Nafarroa / BIDEGAIN Benat Antzerkia Lapurdi / BIDEGAIN Eneko Idazle - Kasetalaria Lapurdi / BISCARY Thierry Kantaria B. Nafarroa / BORDAGARAY Jojo Kantaria B. Nafarroa / CARRERE Pantxoa Kantaria Lapurdi / CARRERE Ramuntxo Kantaria Lapurdi / CASENAVE HARIGILE Junes Idazlea Xiberoa / CHARRITTON Piarres Euskaltzaina - Idazlea Lapurdi / COLINA Sustrai Bertsolaria Lapurdi
COUSTEAU Frantxua Antzerkia Lapurdi / COYOS Battittu Euskal kulturzalea Lapurdi / DAVANT J. Louis Euskaltzaina - Idazlea Xiberoa / DUHALDE Anje Kantaria Lapurdi / DURRUTY Dominique Euskal kulturzalea B. Nafarroa / ELEXPURU J. Martin Idazlea Gipuzkoa / ERDOZAINTZI Piarres Eskultorea B. Nafarroa / ERROTABEHERE Maialen Kantaria Lapurdi / ETXAMENDI Enaut Kantaria B. Nafarroa / ETXEBARNE Juje Su Azia Xiberoa / ETXEBARRIA Gonzalo Margolaria Xiberoa / ETXECOPAR Mixel Musikaria Xiberoa / ETXELEKU Inaki Antzerkia B. Nafarroa / EZPONDA Txomin Bertsolaria Lapurdi / GARAT Maialen Euskal kulturzalea Lapurdi / GOAZ Taldea Antzerkia Gipuzkoa / GOIKOETXEA Arkaitz Bertsolaria Gipuzkoa / GOYHENETCHE Manex Idazlea Lapurdi / GUILZU Luixa Euskal kulturzalea Lapurdi / GUIRESSE Battitta Su Azia Xiberoa / HARIGNORDOQUY Laka Bertsularia B. Nafarroa / HARIGNORDOQUY Maite Euskal kulturzalea B. Nafarroa / HARITSCHELHAR Jean Euskaltzaina - Idazlea Lapurdi / HEGUY Txomin Antzerkia Lapurdi / HIRIGOYEN Lilian Euskal kulturzalea Lapurdi / IDIART Roger Idazlea Lapurdi / LABOA Mikel Kantaria Gipuzkoa / LARRALDE Enaut kantaria B. Nafarroa / LARRANDABURU Mertxe Mendizalea Xiberoa / LARRANDABURU Robert Mendizalea Xiberoa / LARRE Emile Euskaltzaina - Idazlea B. Nafarroa / LARREBURU Jama Musikaria Lapurdi / LARRONDE Txomin Kantaria Lapurdi / LERTXUNDI Benito Kantaria Gipuzkoa / LOPEZ ADAN Emilio Idazlea Lapurdi / LUJANBIO Maialen Bertsularia Gipuzkoa / LUKU Antton Idazlea B. Nafarroa / LUKU Mikele Euskal kulturzalea Lapurdi / MAIA Jon Bertsularia Gipuzkoa / MARKEZ IBARGUREN Mikel Kantaria Gipuzkoa
MATEO Alain Bertsularien Lagunak elkartea B. Nafarroa / MAYTE Philippe Antzerkia B. Nafarroa / MENDIGUREN Inaki Hitzultzailea Gipuzkoa / MERCAPIDE Maixan Euskal Konfederazioa B. Nafarroa / MIHURA Fermin Bertsolaria Lapurdi / MINABERRY Marie Jeanne Idazlea Lapurdi / MOUNOLE Céline Kantaria Lapurdi / MUGURUZA Fermin Kantaria Gipuzkoa / MURUA BERRA Xumai Bertsolaria Lapurdi/OLAIZOLA LAZKANO Jesus Mari Euskal kulturzalea Gipuzkoa / ORMAZABAL Joxan Euskal kulturzalea Gipuzkoa / ORONOS Mixel Idazlea B. Nafarroa / OSPITAL Peio Kantaria Lapurdi / OSTOLAZA LERTXUNDI Joxe Mari Kantaria Lapurdi / OTAMENDI Martxelo Euskaldunon Egunkaria Gipuzkoa / OXANDABARATZ Menane Antzerkia B. Nafarroa / OYHARZABAL Benat Euskaltzaina - Idazlea Lapurdi / PAGOLA Manex Kantu egilea Lapurdi / PEILLEN Txomin Euskaltzaina - Idazlea Xiberoa / RENTERIA Txato Bertsularia Lapurdi / ROBLES ARANGIZ Irkus Margolaria Lapurdi / ROBLES ARANGIZ Ugutz kondalaria Lapurdi / SALABERRI Kattalin Antzerkia B. Nafarroa / SARASUA Aitor Bertsularia Lapurdi / SKUNK Taldea Kantaria Lapurdi / SOROZABAL Jokin Bertsularia Gipuzkoa / SU AZIA elkartea Kultur elkartea Xiberoa / URMENETA Asisko Marrazkilaria Nafarroa / URRUTY Janine Antzerkia Lapurdi / VIDEGAIN Xarles Euskaltzaina - Idazlea Lapurdi / ZAMORA Auxtin Olerkaria Lapurdi / ZUBELDIA GAZTANAGA Jose Antonio Euskal kulturzalea Gipuzkoa / ZUGASTI Olatz Kantaria Gipuzkoa / SUSPERREGI Manuel eskultorea Lapurdi / MARTICORENA Erramun kantaria B. Nafarroa / MARTICORENA Patricia euskal kulturzalea B. Nafarroa / DIRASSAR J-Battitt idazlea Lapurdi / RIOUSPEYROUS Amaia kantaria B. Nafarroa / PALASSIO Fafiole antzerkia B. Nafarroa / RZ. DE GORDOA "Joselu Anaiak" taldea

Guk, euskarazko hedabideetan lan egiten dugun berriketari eta animatzaileek, gure sostengua adierazi nahi diegu SNCFaren baitan elebitasuna sartzearen alde ekintza sinboliko bat egiteagatik, abenduaren 17an, Baionan epaituko dituzten DEMOetako eta ZUZEN ekintza taldeko lau kideei.
Euskarak, bere biziraupenerako behar dituen neurriak zein emeki heldu diren ikusiz, martxa horretan laster gure hizkuntza errekaratuko da. Hori ezin dugu onartu. Egoera horren aitzinean, euskara defenditu nahi izaitea ez da delitu bat. Euskararen aldeko ekintzetan parte hartu duten pertsonen kontrako auziak berehala geldi daitezen galdegiten dugu.
Horrez gain, azaroaren 7an, Baionako auzitegian polizak izan zuen jokamoldea salatzen dugu. Han ziren kazetariek ere polizaren basakeria jasan behar izan zituzten eta ondorioz prentsaren lana trabatua izan zen.

AIZPURU Jose Luis, Euskal Irratiak / ARBELBIDE Nora, Euskadunon Egunkaria........ ARGAIN Bernadette, Irulegiko Irratia / AROTZENA Kristof, Irulegiko Irratia
ARRANBIDE Pantxika, Irulegiko Irratia / ARRIETA Ihintza, Gure Irratia
BARNEIX Jone, Irulegiko Irratia / BERGARA Pantxo " Xabaltx", Gure Irratia
BIDART Jojo, Irulegiko Irratia / BIDEGAIN Eneko, Euskaldunon Egunkaria
ETCHAGARAY Etxe, Irulegiko Irratia / ETCHEVERRY Maddi, Gure Irratia
ETXEBARRIA Mikel, Gure Irratia / ETXELEKU Inaki, Gure Irratia
ETXEZAHARRETA Lucien, Gure Irratia / GOROSTIAGA Naroa, Euskal Irratiak
HALSOUET J. Marc " Xano ", Gure Irratia / HERNAN Agux, Gure Irratia
HIRIGARAY Pantzo, Irulegiko Irratia / INDABARU Kattalin, Irulegiko Irratia
LARZABAL Mattin, Gure Irratia / MADINA Itziar, Irulegiko Irratia
MERCAPIDE Panpi, Irulegiko Irratia / OLAIZOLA Panpi, Euskal Irratiak
RENTERIA Aitor, Euskaldunon Egunkaria / SARHY Peio, Gure Irratia

...

2002/11/19 AHT-arentzat milioika €..Euskararentzat 0€....SNCF hobendun !

Baionako tren geltokian atxilotu bost "demo"-ak libre gelditu dira, kargurik gabe.

Demoek ekimen berri bat egin zuten atzo Baionako tren geltokian. SNCF konpainiak AHTaren barne apainketa berria aurkezten zuen atzo. Ekitaldia hasi bezain laster, 09:30 etan, lau demok beren buruak katez lotu zituzten bagoietako kadiretara euskararen aldeko leloak oihukatuz. Poliziak ekintza burutzen zuten lau kideak eta filmatzen ari zen bosgarren bat ere atxilotu zituen. Bi orenez komisaldegian atxiki ondoren, bost DEmoak libre gelditu ziren kargurik gabe.

"trenak apaintzeko dirutza handia xahutzen den bitartean euskarari ez zaio deis ematen" gaitzetsi zuten demoek."Apainketan xahutzen den dirutza horren zati txiki batekin euskararen erabilpena sustatzeko plangintza eder bat abian ezar daiteke SNCFean", adierazi zuten

Euskararen presentzia zerbitzu publikoetan bermatzea eskatzen hasi zirenetik, hainbat ekintza burutu dituzte demoek Ipar Euskal Herriko tren geltokietan. Ondorioz, salaketak sistematikoki ezarriko zituela jakinarazi zien Pierre Bernard Tritschler zuzendariak. Orain artean jokabide hori atxiki badu ere, gauzak aldatu dira azaroaren 7ko epaiketatik hona. Atzokoaz gain, joan den igandean oren batez trabatu zituzten Baionako geltokiko leihatilak. Alabainan, SNCFeko zuzendariak ez du bi ekintza hauengatik salaketarik ezarri.

Egunkaria 2002-11-20

2002/12/14 Lanjeran den hizkuntza ez laguntzeagatik, SNCF hobendun !

Bi urte daramatzagu SNCF-ari ondokoa eskatzen:
- Euskal Herriko tren geltokien seinaletika elebiduntzea
- Geltokietako bozgoragailuetako mezuak elebidunez zabaltzea
- Harrera guneetan (leihatiletan) euskararen ahozko erabilpenaren garapenerako plan bat abiatzea
- Eskualdeko tren ordutegi orriak elebidunez egitea.

Eginkizun horiek egingarriak dira eta euskararen egoera ikusirik SNCF-ean lehenbailehen gauzatu behar lirateke.
Baina SNCF-ak epaileen zigorrekin eta polizien gasarekin erantzuten digu!

Abenduaren 17-an, asteartearekin, 2-etan, denak auziperatuak sostengatzera Baionako auzitegira!

2002/12/17

denak Baionako

auzitegira, 2etan

Poliziak euskaltzaleak jipoitu ditu Demoen eta Zuzen taldeko kideen aurkako epaiketan

Baionako epaitegian gasa jaurti eta indar handiz oldartu zen polizia, jende ugari zaurituz; Txomin Peillen ospitalera eraman behar izan zuten

Prentsaurrekorako gomita: Gaur baionako epaitegian gertatutako gertaera larriak direla eta, prentsaurreko bat emanen dugu bihar asteazkenarekin arratsaldeko 3-etan Baionako SNCF geltokian. Poliziengandik kolpeak jasan dituzten pertsonetariko batzuk egonen dira prentsaurrekoan.

 

 
DEMO-EN AGIRIA
Milesker agiri horren berri emaitea,
gaur guri buruz agertzen diren akusazioei erantzun gisa.

"Bere zakurra hil nahi duenak errabiaz akusatzen du". Segurki, ez gira nehoren zakurrak; bizkitartean iduri da denbora hauetan tendentzia dela gaitza guziak gure gain ezartzea gure itxuraren zikintzeko bizitzaleen aitzinean.


Jadanik, joan den abendoaren 17an gutarteko 4 militanteen kontrako auzian, polizak akusatu gintuen auzitegian gertatu bortizkerien hobendun izaiteaz. Jendeak berak ikusi ahal izan du telebistako irudiekin zer gertatu den egiazki... Hara nun egun akusatzen gaituzten La Santéko presondegitik eskapatze batendako ikuskatze batzuen egiteaz joan den abendoaren 21ean presondegi hortako murrueri goiti igan ginelarik euskal preso politikoen hurbiltzearen aldarrikatzeko helburuarekin ! Villepinten, Cartagenan, La Santén ala Baionako presondegian gisa hortako dotzena erdi bat ekintza egin ondoan, guk ala Zuzen ekintza taldekoek, polizak ez du beste deusik hatzeman gure kontra joateko...


Zer irudikapen eskasa, Vincennesko Irlandesen afera eta Rainbow Warrioren kontrako atentadoa asmatu duen instituzio batenganik ! Ez baigira hola mendekatzen girenetarik, huna zonbait ideia opari gisa urte berriarentzat : 2 demo duela bi urte 400 kiloko zimentazko bidoin bati estekaturik ? Bistan dena, Prestigearen urperatzeko ikuskatzeak ziren ! Baratxuri ezantza Su Prefeturan hedatua jendearen jalgiarazteko ?.... Suntsitze handiko armak geroztik Saddam Husseini emanak ! La Santéren aitzinean uzkali autoa ? Buruilaren 11ko atentatuarentzat egin entseguak ! Araiz araiz Le Vert jujea ez da bere dutxan lerratuko ondoko egunetan, lanjerra baitugu erran dezaten demoak direla ikuskatze egiten ari.


Euskal militanteen eskapatze harrotsuek denak irrieginarazi ondoan, iduri du poliza mendekatu nahi dela eramaiten dugun desobendientzia zibila dinimika zikinduz. Barne ministeritza eta haren inkesta egileak ohar diten iritzi publikoak sekulan ez duela holako astakeririk sinetsiko. Zeren eta demoekin ados ez izaitea balin badaiteke, nehork ez du dudan emaiten gure bortizkeriarik gabeko filosofia. Dena den, ez gaitu segurki ttipikeria horrek geldiaraziko euskal presoen hurbilzearen aldeko ekintzen egitetik, izan dadin presondegi murru gainetan ala beste nunbait.